سيد حسن صاحب الزماني (1355 - 1288 ه .ق) در اصل اهل يزد بود، ولي در تهران تحت تربيت و تعليم حاج شيخ هادي نجم آبادي، ابوالحسن جلوه، شيخ فضل الله نوري و حاج ميرزا حسن آشتياني قرار گرفت.

او در علوم متداول زمان خود از قبيل حکمت، کلام، فقه، حديث و تفسير متبحر بود. وجه شهرت او به صاحب الزماني اين بود که وي در آغاز جواني به تحريک شيخ احمد کرماني، در حدود همدان و کرمانشاهان ادعا کرد که صاحب الزمان و موعود شيعه است.

چون علاوه بر سيادت، منظري خوش، هيئتي مطبوع و شبيه به تصاوير خيالي نقاشان داشت که از بعضي امامان مي کشيدند، جمعي کثير بدو گرويدند. لذا از طرف دولت وقت، او را با شيخ احمد کرماني توقيف و روانه تهران کردند. پس از ورود به تهران، آنان را به زندان افکندند. شيخ احمد در زندان درگذشت، ولي سيد حسن به وساطت يکي از اعيان دولت آزاد شد و از دعاوي پيشين خود توبه کرد و در اواخر عمرش در مشهد توطّن گزيد. [1] .
پاورقي
[1] دايرةالمعارف دانش بشر، ص 365؛ به نقل از: فرهنگ فرق اسلامي، ص 291.