زيارت ناحيه مقدسه
زيارت نامه اي است که به امام زمان عليه السلام نسبت داده شده است. مضامين بلند و نيز تأييد برخي از علماي شيعه، اين نسبت را تقويت مي کند. [۱] اگر چه برخي نيز به انتساب آن به حضرت ولي عصرعليه السلام ترديد کرده، آن را از تأليفات سيد مرتضي دانسته اند. [۲] .
و ممکن است گفته شود اصل زيارت از حضرت مهدي عليه السلام نقل شده؛ اما سيد…
زيارت نامه اي است که به امام زمان عليه السلام نسبت داده شده است. مضامين بلند و نيز تأييد برخي از علماي شيعه، اين نسبت را تقويت مي کند. [1] اگر چه برخي نيز به انتساب آن به حضرت ولي عصرعليه السلام ترديد کرده، آن را از تأليفات سيد مرتضي دانسته اند. [2] .
و ممکن است گفته شود اصل زيارت از حضرت مهدي عليه السلام نقل شده؛ اما سيد مرتضي بخش هايي را به تناسب به آن افزوده است. [3] .
بنابراين انتساب قطعي آن به حضرت مهدي عليه السلام، محل تأمّل است.
متن زيارت، خطاب به سيدالشهدا و شهداي کربلا است و نام يکايک آنان، اغلب با ذکر اوصاف و خصوصياتشان و نيز اسامي قاتلان آن شهدا در آن آمده است.
آغاز زيارت، اين گونه است: «السَّلامُ عَلَيکَ يا اَوَّلَ قَتيلٍ مِن نَسْلِ خَيْرِ سَليلٍ...».
اين زيارت در کتاب مفاتيح الجنان ذکر نشده؛ ولي اين چيزي را از آن کم نکرده و همچنان مورد توجه بزرگان شيعه بوده است.
«زيارت ناحيه»، عملکرد ظالمانه بني اميّه را به نحوي بازگو نموده که تمام مردم دنيا متوجه مي شوند که چه جرم و جنايت بزرگي در کربلا، نسبت به فرزندان پيامبر اکرم صلي الله عليه وآله واقع شده است.
هيچ زيارتي، عمق فاجعه کربلا را همانند زيارت ناحيه بيان نکرده است؛ مثلاً در «زيارت عاشورا» فقط اشاره اي به عظمت مصايب امام حسين عليه السلام و فاجعه عاشورا شده است؛ ولي همانند زيارت ناحيه نيست و در هيچ موردي مصيبت عاشورا آن گونه که بوده جلوه داده نشده است.
يکي از مواردي که اين حادثه وحشتناک را تبيين مي کنند، اين جملات تأثرانگيز است: «اگر روزگار، تولّد مرا به تأخير انداخت و مرا از ياري تو محروم گردانيد و با محاربان تو به محاربه نپرداختم و با دشمنان تو به ستيز نايستادم، اکنون صبح و شام براي تو شيون مي کنم و به جاي اشک خون مي گريم».
در يکي ديگر از قسمت هاي آن - که به جزئيات دقيقي از حادثه عاشورا اشاره نموده - آمده است:
«اسب تو شتابان و شيون کنان، شيهه مي کشيد و گريان به سوي حرمسراي تو رهسپار گرديد. همين که زنان حرم اسب تو را به هم ريخته و زار ديدند و زين تو را واژگون مشاهده کردند، از خيمه ها بيرون آمده همگي مو پريشان کرده، سيلي بر صورت ها مي زدند. نقاب از چهره انداخته و صدا را به ناله بلند کردند. بعد از عزّت و سربلندي، به روزي تأسف بار، مبتلا شدند و به سوي قتلگاه تو حرکت کردند در حالي که...». [4] .
زيارت ناحيه مقدسه، همانند زيارت عاشورا براي روز عاشورا وارد شده و در غير عاشورا نيز خوانده مي شود.
در اين رابطه، شيخ مفيدرحمه الله - به عنوان اوّلين ناقل زيارت ناحيه - و شيخ محمد ابن مشهدي فرموده اند: «زيارت ناحيه مقدسه، مخصوص روز عاشورا است؛ ولي بزرگان ديگر نظير سيد مرتضي سيد بن طاووس و علامه مجلسي رحمه الله، اين زيارت را مطلقه دانسته اند [5] ؛ يعني، در هر زمان ديگر نيز مي توان آن را قرائت نمود.
پاورقي
[1] بحارالانوار، ج 98، ص 328.
[2] بحارالانوار، ج 98، ص 231، ح 38: «در صدر روايت نوشته والظّاهِرُ اَنَّهُ مِنْ تأليف السَّيِدِ المُرتَضي...».
[3] ر.ک: همان.
[4] بحارالانوار، ج 98، ص 322.
[5] ر.ک: بحارالانوار، ج 98، ص 328، ح 9.
و ممکن است گفته شود اصل زيارت از حضرت مهدي عليه السلام نقل شده؛ اما سيد مرتضي بخش هايي را به تناسب به آن افزوده است. [3] .
بنابراين انتساب قطعي آن به حضرت مهدي عليه السلام، محل تأمّل است.
متن زيارت، خطاب به سيدالشهدا و شهداي کربلا است و نام يکايک آنان، اغلب با ذکر اوصاف و خصوصياتشان و نيز اسامي قاتلان آن شهدا در آن آمده است.
آغاز زيارت، اين گونه است: «السَّلامُ عَلَيکَ يا اَوَّلَ قَتيلٍ مِن نَسْلِ خَيْرِ سَليلٍ...».
اين زيارت در کتاب مفاتيح الجنان ذکر نشده؛ ولي اين چيزي را از آن کم نکرده و همچنان مورد توجه بزرگان شيعه بوده است.
«زيارت ناحيه»، عملکرد ظالمانه بني اميّه را به نحوي بازگو نموده که تمام مردم دنيا متوجه مي شوند که چه جرم و جنايت بزرگي در کربلا، نسبت به فرزندان پيامبر اکرم صلي الله عليه وآله واقع شده است.
هيچ زيارتي، عمق فاجعه کربلا را همانند زيارت ناحيه بيان نکرده است؛ مثلاً در «زيارت عاشورا» فقط اشاره اي به عظمت مصايب امام حسين عليه السلام و فاجعه عاشورا شده است؛ ولي همانند زيارت ناحيه نيست و در هيچ موردي مصيبت عاشورا آن گونه که بوده جلوه داده نشده است.
يکي از مواردي که اين حادثه وحشتناک را تبيين مي کنند، اين جملات تأثرانگيز است: «اگر روزگار، تولّد مرا به تأخير انداخت و مرا از ياري تو محروم گردانيد و با محاربان تو به محاربه نپرداختم و با دشمنان تو به ستيز نايستادم، اکنون صبح و شام براي تو شيون مي کنم و به جاي اشک خون مي گريم».
در يکي ديگر از قسمت هاي آن - که به جزئيات دقيقي از حادثه عاشورا اشاره نموده - آمده است:
«اسب تو شتابان و شيون کنان، شيهه مي کشيد و گريان به سوي حرمسراي تو رهسپار گرديد. همين که زنان حرم اسب تو را به هم ريخته و زار ديدند و زين تو را واژگون مشاهده کردند، از خيمه ها بيرون آمده همگي مو پريشان کرده، سيلي بر صورت ها مي زدند. نقاب از چهره انداخته و صدا را به ناله بلند کردند. بعد از عزّت و سربلندي، به روزي تأسف بار، مبتلا شدند و به سوي قتلگاه تو حرکت کردند در حالي که...». [4] .
زيارت ناحيه مقدسه، همانند زيارت عاشورا براي روز عاشورا وارد شده و در غير عاشورا نيز خوانده مي شود.
در اين رابطه، شيخ مفيدرحمه الله - به عنوان اوّلين ناقل زيارت ناحيه - و شيخ محمد ابن مشهدي فرموده اند: «زيارت ناحيه مقدسه، مخصوص روز عاشورا است؛ ولي بزرگان ديگر نظير سيد مرتضي سيد بن طاووس و علامه مجلسي رحمه الله، اين زيارت را مطلقه دانسته اند [5] ؛ يعني، در هر زمان ديگر نيز مي توان آن را قرائت نمود.
پاورقي
[1] بحارالانوار، ج 98، ص 328.
[2] بحارالانوار، ج 98، ص 231، ح 38: «در صدر روايت نوشته والظّاهِرُ اَنَّهُ مِنْ تأليف السَّيِدِ المُرتَضي...».
[3] ر.ک: همان.
[4] بحارالانوار، ج 98، ص 322.
[5] ر.ک: بحارالانوار، ج 98، ص 328، ح 9.
تاریخ و ساعت انتشار :
۲۲:۱۹:۴۸ ~~~ ۱۳۹۹/۱۱/۰۸
۲۲:۱۹:۴۸ ~~~ ۱۳۹۹/۱۱/۰۸
دسته بندی :
زیارات مهدوی
زیارات مهدوی
با مهدی
