قاعده لطف از قواعد كلامى است كه متكلمان به آن ، بر وجود ولزوم معصوم استدلال مى كنند .
واين بدان معنى است كه خداوند ، زمينه نزديكى انسان به طاعت و دورى او را از معصيت ، فراهم مى كند ، اما نه به گونه اى كه به حد اجبار برسد .
شيخ مفيد در پاسخ از اين پرسش كه دليل بر وجود امام زمان ( ع ) چيست؟ به قاعده لطف استناد مى كند و مى نويسد : وجود امام معصوم و حجت حق ، در هر زمان لازم واين وجود معصوم ، لطف است و لطف ، هميشه بر خدا لازم است ( 1 )
خواجه نصيرالدين طوسي در اول بحث امامت تجريد الاعتقاد ، ( ص 222 ) مى نويسد : نزد عقلا ، معلوم است كه انحصار لطف الهى در تعيين امام است . وجود امام لطف الهي وتصرف او در مسايل اجتماعي ، لطفى ديگر وغيبت امام ، مربوط به ما مى شود ( 2 )
پس وجود امام ( ع ) لطف است سيد مرتضى در رساله غيبت مى گويد : وجود حضرت در پرده غيب نيز لطف است زيرا شيعيان با اعتقاد به وجود حضرت . . . در ارتكاب كار زشت ، هراسى از حضرت دارند ( 3 )
وجود امام ، لطف است و تصرف او در امور ، لطف ديگر ، خداوند به ايجاد امام ، به لطف خود جامه عمل پوشاند و فردى را كه براى اداره جامعه لازم است آفريد و حجت را بر مردم تمام كرد ، تا اگر شايسته بودند ، از وجودش بهره ببرند و بسط يد امام ، لطف ديگرى است كه به كوشش ما مربوط مى شود . تقويت قدرت امام در مواردى ، درتوان ماست . بنابراين ، ما مكلف به آن هستيم و قدرت نداشتن امام را بايد از چشم خود ببينيم ( 4 )
1 . مصنفات شيخ مفيد ج 1 ، چاپ كنگره هزاره شيخ مفيد .
2 . چشم به را ه مهدى پاورقى ص 80 .
3 . رسايل الشريف المرتضى ج2 ص 299 ، به نقل از چشم براه مهدى ص 80
4 . غيبه طو سي ، ص 11