«ناحيه» در لغت به معناي جانب و جمع آن «نواحي» است. در غيبت صغري از حضرت مهدي عليه السلام به آن تعبير شده است. [1] .

گاهي نيز از آن حضرت و نائب خاصّ ايشان با تعبير ناحيه ياد شده است. گويا اين اصطلاح همانند برخي از القاب حضرت مهدي عليه السلام، به عنوان کنايه از آن حضرت به کار رفته و اغلب موارد به جهت تقيّه مورد استفاده قرار گرفته است.

اين کلمه بيشتر درکلام کساني که به آن حضرت توقيع نوشته اند و جواب دريافت کرده اند، ذکر شده است، اگرچه در برخي از بيانات نوراني حضرت مهدي عليه السلام نيز اين کلمه استعمال شده است. [2] .

مرحوم ابوالحسن اربلي از آن به عنوان رمزي بين شيعيان و آن حضرت و اطرافيان نزديک او ياد نموده، مي نويسد:

«... ويلقَّب عليه السلام بالحجة والقائم والمهدي والخلف الصالح و صاحب الزّمان، والصاحب وکانت الشيعة في غيبته الاولي تعبر عنه و عن جنبته بالناحية المقدسة و کان ذلک رمزاً بين الشيعة يعرفونه به...» [3] .

«... و آن حضرت ملقب است به حجّت و قائم و مهدي و خلف صالح و صاحب الزّمان و صاحب، و شيعه از آن حضرت در دوران غيبت صغري به ناحيه مقدسه تعبير مي کرده و اين رمزي بود که شيعيان آن حضرت را با آن مي شناختند».
پاورقي
[1] مجمع البحرين، ج 1، ص 410.

[2] کمال الدين و تمام النعمة، ج 2، ص 520، ح 49؛ بحارالانوار، ج 93، ص 184، ج 100، ص 182.

[3] کشف الغمة، ج 2، ص 519.